Telefon:

+48 22 300 89 89

Ramy prawne:

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 roku o fundacjach (Dz.U. 1984 nr 21 poz. 97 z późn. zm.) 

Ustawa z dnia 16 września 1982 roku Prawo spółdzielcze (Dz.U. 1982 nr 30 poz. 210 z późn. zm.) 

Ustawa z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037 z późn. zm.).

Problematyka wiążąca się z odpowiednim stosowaniem przepisów dla fundacji:

Ze względu na szczątkową regulację w zakresie procesu likwidacji fundacji (powiada o tym wyłącznie art. 15 ustawy o fundacjach), mówiącą o tym, że ten byt prawny likwidowany jest na zasadach wskazanych w statucie, a jeśli ich nie ma, to likwidację prowadzi sąd, trudno jest jednoznacznie wskazać ramy prawne oraz aspekty wynagrodzeniowe co do procesu likwidacyjnego fundacji. Odnosząc się do poglądów przedstawionych w doktrynie, należy uznać, że jedyną drogą rozwiania wątpliwości w tym zakresie, jest stosowanie przepisów odpowiednio. Jak się wskazuje, postulujący w tej materii wskazują, aby korzystać odpowiednio w unormowań wskazanych w prawie spółdzielczym, prawie o stowarzyszeniach lub Kodeksu spółek handlowych. Przy czym, preferowaną opcją, opartą o analizę autorki artykułu (M. Stepnowska – „Dopuszczalność stosowania przepisów prawa spółdzielczego do trybu likwidacji fundacji. Rozważania w kontekście poglądów Henryka Ciocha”), jest odpowiednie stosowanie ustawy prawa spółdzielczego, które ma charakter poprawny i kompleksowy.

Odpowiednie stosowanie przepisów prawa spółdzielczego i uzupełniająco Kodeksu spółek handlowych w przypadku likwidacji fundacji w kontekście zadanego na wstępie pytania:

1. Wykonywanie funkcji likwidatora ma charakter odpłatny, co nie budzi wątpliwości na kanwie przepisów i orzecznictwa (tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 czerwca 2009 roku, sygn. akt I OSK 1114/08, LEX nr 563263).

2. Co do zasady, wynagrodzenie likwidatora przysługuje mu z tytułu zawartej pomiędzy likwidowaną fundacją umowy – m.in. umowa o pracę/umowa zlecenia (tak wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2014 roku, sygn. akt III K 429).

3. Co do ustanowienia likwidatora przez sąd: „Nawet jeśli likwidatora ustanowi sąd i sąd, który ustanowił likwidatora, określi wysokość jego wynagrodzenia, to nie zmienia to faktu, iż pomiędzy likwidatorem a Skarbem Państwa nie nawiązuje się jakikolwiek stosunek prawny, uzasadniający ponoszenie kosztów wynagrodzenia likwidatora przez Skarb Państwa." Stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 20 listopada 2008 roku sygn. akt III CZP 111/08.

4. „Dodatkowo, wynagrodzenie likwidatora, jak i uzasadnione wydatki związane z postępowaniem likwidacyjnym, jak wskazano też wyżej, stanowią koszty postępowania likwidacyjnego, a te z kolei są kosztami likwidacji spółki, które w związku z tym powinna ponieść spółka. Gdyby koszty czynności likwidacyjnych miał ponosić inny podmiot niż likwidowana spółka, musiałoby to wynikać z wyraźnej regulacji ustawowej (zob. postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 17 lutego 2017 roku, sygn. akt VIII Ga 220/16).”

Odpowiedź na postawione pytanie:

Biorąc pod uwagę zarówno fakt stosowania przepisów odpowiednio, na podstawie przepisów, do których odwołanie preferujące wskazuje m.in. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach, jak i komentujący ustawę o fundacjach, należy udzielić odpowiedzi negatywnej na zadane na wstępie pytanie.

Ze względu na brak istnienia wyraźnych podstaw prawnych co do możliwości przyznania likwidatorowi wynagrodzenia z majątku innego niż majątek fundacji (w odwołaniu do spółdzielni i spółek prawa handlowego), nie można uznać, że osobie pełniącej wymienioną wyżej funkcję, może być przyznane wynagrodzenie przez Skarb Państwa. Kluczowym orzeczeniem w tej kwestii jest przywołany w pkt 4 wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, który wprost wskazuje na to, iż do wynagrodzenia likwidatora odpowiednio stosuje się regulacje dotyczącą wynagrodzenia członków zarządu ergo należy uznać, że w przypadku braku możliwości pokrycia wynagrodzenia likwidatora fundacji z jej majątku, powinien on zrezygnować z pełnionej funkcji, posiadając wiedzę co do tego, że nie jest możliwe przyznanie mu stosownego wynagrodzenia.

Paweł Kuniszewski

asystent prawny w Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

Kontakt w sprawach nagłych (zatrzymania/przeszukania):

+48 698 100 700    +48 882 200 100

Kancelaria Prawna Adwokatów i Radców Prawnych Klonowski & Marek sp.k. 

KRS 0000819380, NIP 5252810422, REGON 385143095 

Rachunek bankowy prowadzony jest przez 

PKO BP S.A. o numerze 

27 1020 1909 0000 3502 0228 2465 

(SWIFT: BPKOPLPW) 

Kancelaria jest ubezpieczona 

od odpowiedzialności cywilnej zawodowej 

w PZU S.A. na Sumę Gwarancyjną w kwocie 

10.000.000 PLN 

Polisa IRP00005357